Ściany zewnętrzne to niezwykle ważny element konstrukcyjny każdego współczesnego budynku. W domu jednorodzinnym pionowe przegrody pełnią kilka funkcji, takich jak ochrona przed czynnikami atmosferycznymi, izolacja termiczna i akustyczna, czy przenoszenie powstałych obciążeń konstrukcyjnych. Pamiętajmy, że ściany odpowiadają także za stworzenie przyjemnego i zdrowego mikroklimatu wewnątrz pomieszczeń.
Planując budowę własnego domu, inwestor wiele cennego czasu poświęca na szczegółową analizę, dotyczącą zalet i wad różnych dostępnych na rynku materiałów ściennych i stosowanych technologii wznoszenia przegród. Dlatego poniżej przedstawiamy krótkie porównanie trzech popularnych materiałów budowlanych do wznoszenia ścian zewnętrznych. Będzie to królujący obecnie beton komórkowy, kiedyś najpopularniejsza w budownictwie jednorodzinnym ceramika budowlana i oryginalny, porównywalny z dwoma pierwszymi technologiami, ale na pewno dużo rzadziej stosowany keramzytobeton
Autoklawizowany beton komórkowy na ściany zewnętrzne
Beton komórkowy dostępny jest postaci solidnych bloczków z pióro-wpustami.
Izolacja termiczna: Beton komórkowy ma bardzo dobre właściwości izolacyjne dzięki swojej porowatej strukturze, co pozwala na zmniejszenie strat ciepła. Może być stosowany jako ściana jednowarstwowa, szczególnie przy grubościach muru około 36-48 cm. Za sprawą porowatej struktury i pęcherzyków powietrza, współczynnik przenikania ciepła U czyli λ dla betonu komórkowego wynosi od 0,12 do 0,18 W/m2K. Pamiętaj, że ostateczny parametr jest zależny od grubości bloczka.
Wytrzymałość na ściskanie: Beton komórkowy jest materiałem o stosunkowo niskiej wytrzymałości na ściskanie w porównaniu z ceramiką czy keramzytem, co oznacza, że nie jest najlepszym wyborem do budynków wysokich czy bardziej obciążonych. W przypadku domu jednorodzinnego spełnia jednak wszystkie pokładane w nim oczekiwania wytrzymałościowe.
Trwałość:Dobrze zabezpieczony beton komórkowy na pewno jest materiałem trwałym i bardzo odpornym na działanie wilgoci, lecz w praktyce okazuje się nieco bardziej podatny na wszelkie uszkodzenia mechaniczne niż ceramika.
Ognioodporność: Beton komórkowy jest niepalny, co zapewnia wysoką ochronę przeciwpożarową. Charakteryzuje go wysoka klasa A1.
Paroprzepuszczalność: W miarę dobra paroprzepuszczalność betonu komórkowego – lepsza od ceramiki budowlanej, ale słabsza od keramzytu – umożliwia naturalne oddychanie ściany, a to bez wątpienia wpływa korzystnie na klimat panujący we wnętrzu. Wartość współczynnika oporu dyfuzyjnego μ dla betonu komórkowego wynosi μ = 6.
Akustyka: Beton komórkowy charakteryzuje się umiarkowaną izolacyjnością akustyczną, ale w porównaniu do ceramiki jest nieco słabszy pod tym względem.
Ceramika budowlana na ściany zewnętrzne
Ceramikę spotkamy w budownictwie w postaci cegły pełnej i pustaka ceramicznego, w tym wysokiej jakości pustaka poryzowanego.
Izolacja termiczna: Ceramika posiada dobrą izolacyjność termiczną, ale zazwyczaj wymaga dodatkowego ocieplenia przy konstrukcjach jednowarstwowych, by spełnić normy energetyczne. Współczynnik przenikania ciepła U najczęściej wynosi λ od nawet 0,17 do 0,30 W/m2K.
Wytrzymałość na ściskanie: Ceramika wyróżnia się wysoką wytrzymałością na ściskanie, najlepszą z omawianych materiałów, co czyni ją odpowiednią do budowy konstrukcji obciążonych, takich jak ściany nośne w kilkupiętrowych obiektach.
Trwałość:Jest materiałem bardzo trwałym, odpornym na uszkodzenia mechaniczne oraz zmienne warunki atmosferyczne. Nie zagraża jej wilgoć.
Ognioodporność: Ceramika jest materiałem niepalnym i bardzo odpornym na działanie ognia. Kwalifikuje się do klasy A1.
Paroprzepuszczalność:Paroprzepuszczalność ceramiki jest średnia, co jednak nie wpływa negatywnie na właściwości ścian. Wartość współczynnika oporu dyfuzyjnego μ dla ceramiki budowlanej wynosi μ = 10.
Akustyka: Ściany z ceramicznej cegły pełnej zapewniają bardzo dobrą izolacyjność akustyczną dzięki swojej masywności i strukturze, która ułatwia skutecznie tłumić dźwięki zewnętrzne. Nieco słabiej wypadają jednak w tym porównaniu pustaki ceramiczne.
Keramzytobeton na ściany zewnętrzne
Bloczki i pustaki stworzone z mieszaniny keramzytu z betonem.
Izolacja termiczna: Keramzyt ma w miarę dobrą izolacyjność termiczną, jednak zazwyczaj stosuje się go w konstrukcjach wielowarstwowych z warstwą ocieplenia, by uzyskać lepszą, czyli wymaganą obecnie ochronę cieplną. Przykładowo, najgrubszy bloczek keramzytobetonu wiodącego w Polsce producenta ma rozmiar 36,5 cm i współczynnik przenikania ciepła U, który wynosi λ = 0,296 W/m2K, gdzie obecnie obowiązujący współczynnik to λ = 0,20 W/m2K.
Więc chociaż keramzytobeton jest materiałem cieplejszym, niż zwykła pełna ceramika budowlana, to jednak sam nie stworzy ściany o dostatecznie niskim, nakazanym współczynniku przenikania ciepła. Spełniał za to wymagania określone w Warunkach Technicznych do końca 2020 roku.
Wytrzymałość na ściskanie: Keramzyt ma wyższą wytrzymałość na ściskanie niż beton komórkowy, ale niższą niż ceramika. Jest odpowiedni do konstrukcji niskich i średnich obciążeń.
Trwałość: Bardzo trwały i odporny na wilgoć oraz czynniki atmosferyczne.
Ognioodporność: Keramzyt również jest niepalny, w klasie A1, co czyni go materiałem ognioodpornym.
Paroprzepuszczalność: Keramzyt ma najlepsze właściwości paroprzepuszczalne z omawianych materiałów budowlanych. Zdolność oddychania ścian zewnętrznych pomaga utrzymać komfortowy mikroklimat w domu jednorodzinnym z keramzytu, powstrzymuje rozwój pleśni i grzybów na przegrodach. Wartość współczynnika oporu dyfuzyjnego μ dla keramzytu wynosi μ = 4.
Akustyka:Keramzyt dobrze tłumi dźwięki, ale zazwyczaj nie dorównuje ceramice pod względem izolacji akustycznej.
Ściany jednowarstwowe a wielowarstwowe
Ściany zewnętrzne w domu jednorodzinnym przenoszą obciążenia z wyższych kondygnacji na fundament oraz izolują pomieszczenia od najróżniejszych warunków zewnętrznych. Wbrew pozorom, to bardzo odpowiedzialna konstrukcja, która musi ściśle spełniać określone normy.
Od 2021 roku dopuszczalny współczynnik przenikania ciepła U musi wynosić λ = 0,20 W/m2K dla ścian zewnętrznych budynku, bez względu na ilość warstw. Na rynku znajdziemy w sprzedaży beton komórkowy oraz ceramikę, które spełniają te normy zarówno w systemie ścian jednowarstwowych, jak i wielowarstwowych. Keramzytobeton według nowych, wyśrubowanych norm może stanowić element konstrukcji ściany wielowarstwowej w domu jednorodzinnym.
Ściana jednowarstwowa
Składa się z jednej warstwy materiału konstrukcyjnego, który pełni jednocześnie funkcję nośną i izolacyjną. Są to po prostu ułożone jedna na drugiej cegły, bloczki lub pustaki.
Zalety: Prostota wykonania, niższe koszty budowy, szybki czas realizacji oraz brak konieczności dodatkowego ocieplenia. Szczególnie beton komórkowy, ze względu na spory rozmiar bloczków, pozycjonuje swoją ścianę jednowarstwową na rynku jako najszybszą metodę stawiania murów w technologii na mokro.
Wady: Wymaga stosowania specjalnych materiałów ściennych o wysokiej izolacyjności cieplnej, co często w wyraźny sposób zwiększa grubość ściany zewnętrznej i ogranicza możliwość uzyskania lepszej od obowiązującej izolacyjności cieplnej i akustycznej. Jednowarstwowe ściany są również bardziej podatne na wystąpienie zjawiska mostków termicznych, którymi ucieka ciepło z budynku. Wiąże się to z błędami wykonawczymi, na które przy jednowarstwowym murze szczególnie należy uważać.
Ściana wielowarstwowa
Składa się z kilku warstw, gdzie warstwa nośna, izolacyjna oraz wykończeniowa są stworzone z oddzielnych produktów. Często stosuje się więc kombinację materiałów, czyli przykładowo beton komórkowy + styropian + tynk lub cegła + wełna mineralna + okładzina.
Zalety: Umożliwia inwestorowi większą swobodę w doborze materiałów na ściany zewnętrzne i lepszą kontrolę nad parametrami izolacyjności cieplnej oraz izolacyjności akustycznej. Daje też większą elastyczność w dostosowaniu konstrukcji ściennej do wymagań energetycznych. Ściany wielowarstwowe są najcieplejsze.
Wady: Bardziej skomplikowany, czyli wydłużony w czasie proces budowy muru, wyższy koszt robocizny oraz w pewnym stopniu pojawiające się ryzyko powstawania niechcianych mostków termicznych, jeśli izolacja nie zostanie wykonana starannie.
Podsumowując, wybór materiału budowlanego i rodzaju konstrukcji ścian zewnętrznych powinien uwzględniać specyfikę naszego domu jednorodzinnego, w tym przede wszystkim oczekiwany poziom wymagań co do izolacji termicznej przegrody. Ważne są również preferencje estetyczne użytkownika, gdyż każdy z tych materiałów i rozwiązań ściennych różni się od siebie, ma unikalne zalety i wady w kontekście wymiaru ściany, jej efektywności i ponoszonych kosztów.
