Szalunek tracony jest w dniu dzisiejszym często stosowany w konstrukcjach domów energooszczędnych i budynków pasywnych. Jego efektywność cieplna oraz sprawność i szybkość budowy powoduje, że może stać się jeszcze bardziej popularnym wyborem w budownictwie jednorodzinnym. Przypomnijmy, czym są fundamenty i jaką rolę pełni szalunek tracony.
Fundamenty stanowią dolną część budynku, przenoszącą jego całkowity ciężar w postaci obciążeń na grunt. Główną funkcją jest zapewnienie stabilności całej budowlanej konstrukcji, a przy tym równomierne rozłożenie zaistniałych obciążeń. W ten sposób zabezpieczamy budynek przed osiadaniem i ewentualnymi uszkodzeniami, które są wywołane niesprzyjającymi warunkami gruntowo-wodnymi.
Oczekiwania wobec fundamentów
Powinny zapewniać wieloletnią stabilność obiektu budowlanego i być odporne na działanie czynników atmosferycznych, wilgoci oraz ruchów gruntu. Bardzo ważne jest dopasowanie fundamentów do określonego rodzaju gruntu, na którym są osadzone, bo to ostatecznie wpływa na wybór właściwej metody fundamentowania.
Laik nie zdaje sobie często sprawy, jak ważna jest ochrona przed wodą i wilgocią elementów konstrukcyjnych budynku. Niezbędne jest właściwe zabezpieczenie fundamentów przed wilgocią. Działanie to powinno obejmować zastosowanie dedykowanej hydroizolacji oraz drenażu. Wody nigdy nie można lekceważyć podejmując się inwestycji budowlanej.
Najpopularniejsze metody fundamentowania
Fundamenty bezpośrednie przenoszą obciążenia bezpośrednio na grunt
Ławy fundamentowe
Rozwiązanie jest chyba obecnie najczęściej stosowane, zwłaszcza przy stawianiu domów jednorodzinnych. Ławy fundamentowe wykonywane są w wykopie na mieszance betonowej.
Stopy fundamentowe
Wykorzystywane pod słupy, o kształcie zbliżonym do kwadratu lub prostokąta.
Płyty fundamentowe
Płyty betonowe o dużej powierzchni, montowane na słabych gruntach o niskiej nośności.
Fundamenty pośrednie stosowane są na gruntach słabych lub na terenach o dużej nośności
Pale
Wbijane lub wkręcane w grunt, pozwalają na sprawne przeniesienie obciążeń na głębsze, bardziej nośne warstwy terenu.
Studnie fundamentowe
Wykopywane są ręcznie lub maszynowo, stosowane pod ciężkie konstrukcje.
Szalunek tracony przy fundamentach
Szalunek tracony jest pewnym rodzajem szalunku, który zostaje pozostawiony na miejscu wykonania po zakończeniu betonowania i staje się integralną częścią konstrukcji fundamentu lub ściany. Jest dedykowanym prefabrykatem, właściwym do tworzenia fundamentów, czy ścian bocznych i wieńcowych.
Przypomnijmy, że szalowanie jest rodzajem formy, w której nadaje się kształt mieszance betonowej. Także główną funkcją szalunku traconego jest formowanie betonu w określonym kształcie oraz zapewnienie dodatkowej, właściwej izolacji i ochrony całej konstrukcji przed agresywnym działaniem wilgoci i wody.
Szalunek tracony jest kreatywnym pomysłem budownictwa, w którym stosuje się jako surowiec materiały początkowo posiadające zupełnie inne przeznaczenie. Obecnie bywa coraz popularniej wykorzystywany na różnych etapach budowy, często stosowany w pracach nad płytą fundamentową. Ale praktyczny okazuje się przy wznoszeniu ścian, czy schodów.
Szalunek tracony z zastosowaniem płyt styropianowych XPS lub wodoodpornych płyt styropianowych EPS używany jest przy wylewaniu fundamentów. Poza funkcją hydroizolacyjną zapewnia świetną ochronę przed wszelkimi wibracjami, drganiami i dobiegającym hałasem. Szalunek tracony z polistyrenu do wylewania fundamentów jest znajduje popularne zastosowanie w kontekście nowoczesnego budownictwa energooszczędnego i pasywnego.
Budowa szalunku traconego
Szalunek tracony składa się na ogół z materiałów lekkich.
Płyty wiórowo-cementowe charakteryzują najlepsze właściwości cementu i drewna. W większości stworzone z drewna, głównie wiórów z drzewa iglastego, cementu portlandzkiego oraz różnych ekologicznych dodatków. Wewnętrzna struktura płyt wiórowo-cementowych tworzy odpowiedni kształt i formuje wytrzymałość całej konstrukcji betonowej, która w nią zostanie wlana. Materiały są odporne na czynniki biologiczne, czyli pleśń, grzyby, czy insekty.
Płyty styropianowe EPS (polistyren ekspandowany) lub płyty styropianowe XPS (polistyren ekstrudowany), które pełnią doskonałą funkcję termoizolacyjną. W celu opcjonalnej hydroizolacji fundamentów używany jest styropian wodoodporny, zabezpieczający skutecznie przed wilgocią, jak i przed przemarzaniem.
Płyty betonowe lub płyty z materiałów kompozytowych, które zapewniają zarówno wytrzymałość, jak też dodatkową izolację. Płyty kompozytowe mogą być wykonane z dwóch warstw trwałego aluminium, które zostały złączone rdzeniem powstałym z polietylenu charakteryzującego się niską gęstością.
Montaż szalunku traconego jest stosunkowo prosty, gdyż moduły często produkowane są w postaci gotowych elementów. Materiały łatwo dopasowuje się do szczegółowych wymiarów fundamentów lub ścian. Po wypełnieniu szalunku betonem, tworzy on trwałą, ocieploną konstrukcję.
Różnice szalunku traconego w stosunku do tradycyjnych szalunków
W przypadku szalunku tradycyjnego, wykonanego najczęściej z drewna lub płyt do wielokrotnego użytku, po właściwym stwardnieniu całego betonu szalunek ten jest demontowany, jako niepotrzebny. Tymczasowe rozwiązanie wykonywane jest przede wszystkim z sosnowej deski, sklejki wodoodpornej, tworzywa sztucznego, czy też z metalu.
Tymczasem szalunek tracony zostaje osadzony na stałe w konstrukcji, co świetnie zwiększa efektywność cieplną elementów konstrukcyjnych budynku oraz upraszcza proces wykonawczy.
Zalety szalunku traconego
Bardzo istotna jest izolacja termiczna całego rozwiązania. Szalunek tracony pełni funkcję dodatkowej izolacji termicznej. Deskowanie ma pozytywny wpływ na obiekt budowlany.
Warto brać pod uwagę szybkość wykonania nowoczesnego szalowania. Sprzyja temu bez wątpienia uproszczona metoda procesu budowy oraz brak konieczności rozbierania szalunku po stwardnieniu betonu. Wiąże się też z szalunkiem traconym oszczędność czasu i materiałów. Brak potrzeby transportu surowca i składowania szalunków po zakończeniu prac.
Szalunek tracony zapewnia w trakcie prac wysokie bezpieczeństwo dla wykonawców. Wybierając nowoczesne deskowanie nie ma potrzeby używania rusztowania, a to zdecydowanie zwiększa zapewnioną ochronę w trakcie robót budowlanych. Ponadto, szalunek tracony charakteryzuje wysoka precyzja wykonania, istotna w pracach fundamentowych. Rozwiązanie ułatwia osiągnąć naprawdę widoczną dokładność tworzenia elementów konstrukcyjnych budynku, bo wiąże się z dokładnymi pionami, kątami i poziomami szalowania.
Wady szalunku traconego
Mało atrakcyjny dla inwestora indywidualnego może być koszt całego pomysłu. Szalunek tracony prawdopodobnie może okazać się znacznie droższy od klasycznie stosowanych, tradycyjnych rozwiązań, szczególnie przy stosowaniu niestandardowych kształtów fundamentowania.
Należy zadbać o trwałość użytego materiału deskowania. Niektóre produkty stosowane jako formy w szalunku traconym mogą wymagać dodatkowych, specjalistycznych zabezpieczeń. Tylko w ten sposób będą posiadały określone właściwości izolacyjne w dłuższej perspektywie czasu.
Szalunek tracony wieńca i nadproży
Pamiętajmy, że szalunek tracony wychodzi poza fundamenty. Jest całościowym rozwiązaniem umożliwiającym szalowanie wieńców i nadproży. Jego funkcją jest zebranie w odpowiedni sposób stropu oraz przeniesienia działających sił na ściany wewnętrzne obiektu. Odporny na niekorzystne czynniki środowiskowe i biologiczne, są zaporą dla wilgoci, pleśni, grzybów i owadów.
Innowacyjny szalunek tracony
Szalunek tracony to obecnie innowacyjne rozwiązanie, popularnie stosowane w konstrukcjach energooszczędnych i pasywnych. To osiągana efektywność cieplna oraz szybkość budowy sprawiają, że są coraz częściej dokonywanym wyborem w budownictwie jednorodzinnym. Zastosowanie tego rozwiązania zmniejsza zdecydowanie liczbę odpadów powstałych na placu budowy. Ponadto zapewnia świetną izolacyjność elementów konstrukcji oraz zmniejsza ilość potrzebnego surowca podczas prac wykończeniowych.
