Niezbędną warstwą podłogi, przy tym zupełnie niewidoczną dla oczu po ukończeniu prac jest jastrych, czyli wylewka podłogowa. Jastrych anhydrytowy i jastrych cementowy to materiały budowlane posiadające określone zalety i wady.
Najważniejszym celem aplikowania jastrychu jest wyrównanie, inaczej wypoziomowanie kompletnej powierzchni posadzki. Powstaje za sprawą stosunkowo niewielkiej warstwy substancji, czyli szlichty. Istnieje po to, żeby tworzyć podkład pod następnie osadzony wierzchni materiał podłogowy.
Jastrych ułatwia także osiągnięcie izolacyjności akustycznej, pełni też pewną funkcję termoizolacyjną. Z kolei wylewka sprawnie przewodząca ciepło jest stosowana do używania systemu ogrzewania podłogowego.
Ze względu na funkcję, jaką ma pełnić przyszła podłoga, stosuje się w branży budowlanej wylewkę pod postacią jastrychu anhydrytowego, inaczej określanego jastrychem gipsowym lub jastrychu cementowego, inaczej zwanego jastrychem betonowym.
Jastrych anhydrytowy i jego charakterystyka
Jastrych anhydrytowy lub też gipsowy charakteryzuje się lepszą przewodnością cieplną niż jastrych cementowy ze względu na zwartą strukturę. Stosuje się w nim środek wiążący pod postacią siarczanu wapnia. Jastrych anhydrytowy charakteryzuje reakcja następująca po dodaniu do mieszanki wody. Podkład zmienia się na podłożu w trwały gips.
Anhydryt to materiał samorozlewny, jego użycie eliminuje problem wyrównania powierzchni po wylaniu produktu. Jest więc za sprawą samorozlewności zdecydowanie łatwiejszy w aplikacji niż jastrych cementowy.
Niestety, dlatego też wykonanie określonych projektem spadków w podkładzie jest w zasadzie niemożliwe. Produkt można aplikować przy zastosowaniu najzwyklejszego agregatu tynkarskiego, bo charakteryzuje go płynna konsystencja. Wylewać jastrych anhydrytowy do przewidzianego poziomu powinno się ze wsparciem poziomnicy laserowej.
Jastrych anhydrytowy bardzo szybko wiąże. Już po kilku godzinach od aplikacji można swobodnie po nim chodzić. Zastosowana wylewka nie wymaga pielęgnacji powierzchni mającej na celu nawilżanie, co jest niezbędne przy wykorzystaniu jastrychu cementowego na posadzce. Uważa się, że aplikacja anhydrytu jest nawet pięciokrotnie szybsza od wylewki cementowej. Najnowsze gipsowe rozwiązania nie wymagają szlifowania.
Nie powinien być stosowany w pomieszczeniach mokrych ze względu na skład posiadanej mieszanki. Anhydryt jest po prostu nieodporny na działanie wody. Będąc mokrym traci swoje właściwości. To dlatego, że anhydryt stanowi odmianę gipsu, właściwości jastrychu są więc zbliżone do cech tego produktu.
Niestety, ze względu na błędy wykonawcze aplikowane gipsowe jastrychy nie zawsze osiągają idealnie równą powierzchnię, czasami wymagają dodatkowych prac. Warto, żeby wylewka samopoziomująca została wyprodukowana na tym samym spoiwie, jakim został wykonany jastrych. Ważną cechą jest także mniejszy ciężar anhydrytu w porównaniu z jastrychem cementowym. Jest to istotne przy wylewce dokonywanej na stropie. Nie wolno aplikować jastrychu anhydrytowego bezpośrednio na folie lub na taśmy aluminiowe.
Ogrzewanie podłogowe na jastrychu anhydrytowym
Jest popularnie stosowany w systemie ogrzewania podłogowego. Jastrych gipsowy wyróżnia mały skurcz w czasie twardnienia. Eliminuje to wymóg montowania zbrojenia przeciwprężnego wykonanego z siatki stalowej. Charakterystyczna niska rozszerzalność cieplna ułatwia tworzenie dużych powierzchni bez dylatacji wylewek do układania ogrzewania podłogowego. Jastrych anhydrytowy bardzo szczelnie wypełnia istniejące przestrzenie między rurkami ogrzewania podłogowego.
Jastrych anhydrytowy niezwykle szybko uzyskuje maksymalną wytrzymałość mechaniczną. W ten sposób wyraźnie zmniejsza się czas, kiedy po aplikacji jest możliwe uruchomienie systemu ogrzewania podłogowego. Brak pęcherzy powietrza przy płynnej konsystencji jastrychu powoduje łatwe przedostawanie się ciepła do wnętrza z systemu instalacji ogrzewania podłogowego.
Dla jastrychu anhydrytowego współczynniki przewodzenia ciepła kształtuje się w okolicach λ równej 1,6 – 2,0 [W/m*K]. Wyższy współczynniki przewodzenia ciepła powoduje, że posadzka szybciej się nagrzewa i w krótszym czasie ciepło oddaje do ogrzania wnętrz. W ten sposób nawet o połowę skraca się czas ogrzania wnętrza w porównaniu do jastrychu cementowego. W praktyce oznacza to oszczędność energii, a więc niższe koszty wydatkowane na ogrzewanie.
Automatyka systemu lepiej wtedy reaguje na zmiany pogodowe i dostosowuję temperaturę wody w instalacji do panujących warunków cieplnych, zachowując w pomieszczeniu komfort termiczny. Energia cieplna przechodzi przez wylewkę bez zakłóceń. Umożliwia to redukowanie minimalnej powierzchni jastrychu nad rurkami grzewczymi.
Jednak wadą jest fakt, że jastrych anhydrytowy charakteryzuje niska pojemność cieplna. Wylewka gipsowa nie posiada zdolności do sprawnego akumulowania ciepła, a potem powolnego oddawania go do całego wnętrza.
Jastrych cementowy jako podkład podłogowy
Jastrych cementowy określany jest również jako jastrych betonowy. Powstaje na bazie wysokiej klasy cementu portlandzkiego. Wylewka przeistacza się w powierzchnię równą, niezwykle gładką oraz wytrzymałą na ściskanie. Jest często stosowanym podkładem pod wykładziny, panele winylowe i laminowane oraz pod płytki ceramiczne.
Jeśli chcemy, żeby przewodność jastrychu cementowego dorównywała jastrychowi anhydrytowemu to istotne jest wykorzystanie mieszanki odpowiednich kruszyw. Jednocześnie, jastrych cementowy o konsystencji półsuchej lub gęstoplastycznej wyróżnia konsystencja mokrej ziemi, z łatwością pozwala się układać w spadkach i można go stosować w pomieszczeniach mokrych.
Uważa się, że jastrych cementowy odpowiada za stworzenie jednego z najmocniejszych podkładów, jaki może istnieć pod nowoczesną posadzką. Jednocześnie niebezpieczne jest występowanie skurczu i rozszerzalność termiczna, które mogą doprowadzić do powstania wybrzuszeń podczas wiązania materiału.
Ogrzewanie podłogowe z jastrychem cementowym
Tradycyjny jastrych cementowy można z powodzeniem stosować we wszystkich wnętrzach. Jego prawidłowa aplikacja trwa jednak dłużej i zdecydowanie trudniej jest go odpowiednio ułożyć i prawidłowo zagęścić dookoła rurek systemu ogrzewania podłogowego, należy podczas tego procesu dodawać plastyfikator. Niestety, jastrych cementowy wiąże się z wysoką bezwładnością cieplną podłogi. Dlatego często praktyczniejsza w systemie ogrzewania podłogowego – zdaniem profesjonalistów – może okazać się wylewka anhydrytowa.
Jastrych cementowy charakteryzuje współczynnik przewodzenia ciepła wynosi λ = 1,0 – 1,4 [W/m*K]. W wypadku zastosowania go i z racji dużej bezwładności cieplnej materiału, automatyczne sterowanie systemu ogrzewania podłogowego jest niezwykle opóźnione i skomplikowane do optymalnego ustawienia.
Jednocześnie cementowa wylewka po nagrzaniu stabilizuje temperaturę powietrza we wnętrzu za sprawą wolnego uwalniania ciepła. W tym wypadku źródło ciepła działa na krzywej grzewczej, która okazuje się bardziej płaska W ten sposób piec nie musi zbyt często znajdować się w trybie ogrzewania.
Jastrych cementowy ułatwia akumulować zyski solarne. Może to mieć znaczenie szczególnie w lekkich domach szkieletowych, które bardzo szybko się grzeją i jednocześnie niezwłocznie wychładzają.
Płynny jastrych cementowy pod ogrzewanie podłogowe
Płynny jastrych cementowy nie wymaga tracenia czasu na zacieranie, której wymaga tradycyjny jastrych cementowy. Produkt wypełnił istniejącą lukę na rynku podłogowym. Wcześniej płynny jastrych był tożsamy jedynie z jastrychem anhydrytowym.
Płynny jastrych cementowy ma właściwości samopoziomujące, zbrojony jest włóknami polipropylenowymi. Dostępny w formie suchej mieszanki, gotowej do użycia po dokładnym wymieszaniu z wodą. Służy do tworzenia wypoziomowanych podłóg pod płytki ceramiczne, płytki kamienne, czy panele podłogowe. Rozwiązanie znalazło zastosowanie zarówno w systemie ogrzewania podłogowego wodnego i w systemie ogrzewania podłogowego elektrycznego.