Kiedyś stanowiła nieodłączny element każdego mieszkalnego obiektu. Budowa piwnicy w domu jednorodzinnym nie jest jednak popularna w ostatnich latach. Tymczasem może być korzystnym rozwiązaniem, chociaż wiąże się również z pewnymi wyzwaniami. Poznaj zalety, jak i wady piwnicznej inwestycji oraz kwestie związane z jej prawidłowym wykonaniem.
Po co nam piwnica w domu?
Piwnica to dodatkowa powierzchnia, która może być kreatywnie wykorzystana na różne sposoby. Od przechowywania licznych rzeczy, z przetworami warzywnymi i owocowymi na czele, przez siłownię, uroczą salkę kina domowego, aż po pralnię. Pomysły na wykorzystanie piwnicy sięgają od przytulnego domowego biura, aż po pomieszczenie techniczne, takie jak kotłownia.
Patrząc na najczęstsze funkcje piwnicy, to najpopularniej umożliwia ona praktyczne oddzielenie kwestii technicznych związanych z budynkiem od przeznaczenia przestrzeni mieszkalnej. Dlatego w polskich piwnicach spotkamy często miejsca zarządzania instalacjami technicznymi i ich składowe, takie jak kotły, systemy wentylacyjne, zbiorniki na wodę deszczową. Wszystko to pozwala zaoszczędzić miejsca i nie szpecić industrialnym designem innych kondygnacji domu jednorodzinnego.
Piwnica praktyczna na małej działce budowlanej
Na terenie, na którym każdy skrawek ziemi ma znaczenie, piwnica stanowi na pewno lepsze wykorzystanie działki budowlanej. Kiedy miejsce na zabudowę jest niewielkie, budowa piwnicy ułatwia praktycznie zwiększyć powierzchnię użytkową budynku, bez maksymalizowania jego całkowitej powierzchni zabudowy. Na terenach charakteryzujących się dużym spadkiem terenu lub w miejscach o ograniczonej powierzchni budowlanej, piwnica często staje się jedynym praktycznym rozwiązaniem, które pozwala na optymalne wykorzystanie dostępnej przestrzeni.
Jaki grunt jest wymagany do budowy piwnicy?
Piwnicę możemy wybudować w zasadzie wszędzie. Wyróżnia ją optymalna możliwość przystosowania do istniejących lokalnie warunków gruntowych. Znajdujące się w Polsce tereny przeznaczone pod zabudowę jednorodzinną są na tyle nośne, że bez problemów możemy na nich wznieść budynek i go podpiwniczyć.
Na pewno mogą być przydatne badania geologiczne na terenie, na którym decydujemy się na wybudowanie domu jednorodzinnego z piwnicą. Obecnie obowiązujące w naszym kraju prawo budowlane nie zobowiązuje inwestora do przeprowadzenia badań gruntowych. Jednak w przypadku budowy piwnicy badania geologiczne są konieczne. Dzięki temu sprawdzimy istniejący poziom wód gruntowych, rodzaj podłoża oraz stabilność terenu.
Koszty budowy piwnicy są stosunkowo wysokie
Zdanie na temat przydatności piwnicy możemy jednak diametralnie zmienić, trzymając w ręku kalkulator. Niestety, budowa piwnicy zdecydowanie podnosi koszt całkowity budowy domu jednorodzinnego. Projekt domu jednorodzinnego z piwnicą jest średnio od 20 do 30% droższy w realizacji od budynku wykonanego bez podpiwniczenia.
Rozwiązanie, chociaż praktyczne, to jednak wymaga wydatniejszych prac ziemnych, znacznie solidniejszych fundamentów, dedykowanej izolacji przeciwwodnej, a nawet termicznej. Konieczne będzie montowanie dodatkowych instalacji, czyli wentylacji i odwadniania. To wszystko pociąga za sobą spore wydatki inwestora indywidualnego.
Generowane koszty piwnicznego rozwiązania dotyczą w dużej mierze wysokości kondygnacji. Jeśli chcemy, żeby nasza urocza piwnica była w pełni funkcjonalna, to jej wysokość powinna wynosić co najmniej 2,5 m. Dlatego ponosimy dodatkowe, czasami dość wysokie koszty związane z robotami ziemnymi i wzmocnieniem elementów konstrukcji budynku.
Wentylacja i ogrzewanie współczesnej piwnicy
Współczesna, w pełni użytkowa piwnica wymaga dedykowanego systemu wentylacji i ogrzewania. W ten sposób możemy utrzymać odpowiednią, właściwą temperaturę i zapewnić cyrkulację powietrza. Bez nowoczesnej technologii piwnica może stać się miejscem, jakiego synonimem była przez długie wieki naszej cywilizacji. Przestrzenią mroczną, zatęchłą, czyli nieprzyjemnym i trudnym do użytkowania pomieszczeniem.
Pamiętajmy, że podpiwniczenie to miejsce wrażliwe, które nawet odpowiednio izolowane wywołuje znaczne straty ciepła w budynku. Może to ostatecznie wpływać na odpowiednie ogrzanie mieszkalnej części domu jednorodzinnego i windować w górę wydatki na energię cieplną.
Woda gruntowa i wilgoć w piwnicy
Nie można też zlekceważyć ewentualnego ryzyka dotyczącego problemów z nadmierną wilgocią i ogólnie agresywnym działaniem wody gruntowej. To oczywiste, że osadzone głęboko w ziemi piwnice są zdecydowanie bardziej narażone na kłopoty z wilgocią i wodą gruntową. Wymagają zastosowania odpowiedniej hydroizolacji i drenażu. Niewłaściwie zaprojektowane, a potem źle wykonane prace budowlane mogą dość szybko prowadzić do zawilgocenia i pleśni fundamentów.
Hydroizolacja piwnicy
Hydroizolacja we współczesnym budownictwie odgrywa kluczową rolę, a w przypadku piwnicy powinna być szczególnie profesjonalna. Izolacja zapobiegająca wilgoci powinna być w pełni zaawansowanym systemem, w którym znajdą się takie elementy, jak folia kubełkowa, membrany bitumiczne, folia w płynie i inne. Niezbędny jest także odpowiedni system drenażowy. Tylko tak unikniemy w przyszłości kłopotów z wilgocią i wodą.
Problem w budownictwie sprawia woda nienapierająca, z którą ma się do czynienia, kiedy zwierciadło wód gruntowych jest zlokalizowane poniżej poziomu posadowienia, a przy tym na ternie budowy domu jednorodzinnego z piwnicą natkniemy się na grunty słabo przepuszczalne lub kapilarnie podciągające wodę.
Niezbędne jest zabezpieczenie pod postacią hydroizolacji fundamentów. Profesjonaliści budowlani stworzyli praktyczny podział, według którego wyróżniamy obecnie dwie niezbędne metody zabezpieczenia fundamentów przed wodą i wilgocią, czyli hydroizolację poziomą oraz hydroizolację pionową.
Wytrzymałe materiały budowlane
Współcześnie stosowane materiały budowlane charakteryzuje wysoka wytrzymałość, trwałość i odporność na uszkodzenia mechaniczne. Dlatego z łatwością zapewnimy sobie solidne, najlepiej systemowe produkty do wykonania fundamentów i ścian piwnicy. Zapewnią one wytrzymałość na napór ziemi. Popularne są prefabrykaty i beton wodoszczelny.
Zagrożenie pod postacią emisji radonu
Musimy też pamiętać o emisji niewidzialnego i niebezpiecznego gazu, jakim jest radon. Wynikające z niego zagrożenie dla zdrowia ludzkiego wydostaje się najczęściej z domowych piwnic. Niebezpieczna substancja, jaką jest radon potrafi umiejętnie wnikać do pomieszczeń poprzez istniejące szczeliny w podłodze.
Emisję radonu w piwnicy powstrzymamy stosując grubowarstwowe, odkształcalne, polimerowo-bitumiczne masy uszczelniające. Można kłaść dodatkowe warstwy izolacyjne przed wylaniem betonowej posadzki w piwnicy. Aplikuje się na odpowiednio ubity grunt około 10 cm żwiru oraz układa folię geotekstylną i folię polietylenową.
Czy piwnica stanowi powierzchnię użytkową domu jednorodzinnego?
Pamiętaj, że powierzchnia użytkowa domu jednorodzinnego składa się z wszystkich pomieszczeń związanych z budynkiem, a więc też z piwnicy. Jednak bardzo istotna jest wysokość wnętrza. Piwnica o wysokości mającej powyżej 2,20 m w całości wchodzi w skład powierzchni użytkowej domu jednorodzinnego. Z kolei pomieszczenie posiadające wysokość od 1,40 m do 2,20 m, wchodzi w skład zaledwie w 50%. Niższe pomieszczenia nie są zaś zupełnie wliczane do powierzchni użytkowej.
Piwnica praktyczna, ale pracochłonna i czy opłacalna?
Patrząc okiem inwestora trzeba przyznać, że budowa piwnicy to praktyczne rozwiązanie. Wymaga jednak starannego zaplanowania i dodatkowych, wcale niemałych środków finansowych. Planując budowę domu autonomicznego, pasywnego, czy nawet w pełni energooszczędnego powinniśmy z piwnicy zrezygnować, bo ogólny bilans energetyczny obiektu nie będzie odpowiedni.
Bardzo ważny jest czynnik czasu, bo piwnica przedłuża proces inwestycyjny. Rozwiązanie wymaga wielu specjalistycznych działań, które wydłużają prace budowlane. Pozostaje więc szczegółowo uwzględnić wszystkie aspekty, te techniczne, jak i kwestie ekonomiczne, przed podjęciem ostatecznej decyzji o budowie naszej podziemnej przestrzeni.