Elewacja to zewnętrzna powierzchnia ściany obiektu budowlanego. W jej składzie znajdziesz liczne warstwy, ponakładane na siebie oraz ściśle przylegające. Elewacja jest wizytówką każdego budynku, ale kryje w sobie wiele ciekawych faktów.
Wybór odpowiedniej technologii krycia ścian jest istotniejszy niż dobór barwy zdobiącej konstrukcję. Ktoś kiedyś zauważył, że to co znajduje się na fasadzie, jest dla budynku niczym skóra dla ludzkiego ciała. Faktycznie, elewacja to wielofunkcyjna powłoka o bardzo ważnych właściwościach ochronnych. Powinna ona skutecznie, trwale chronić i zabezpieczać obiekt, a więc też jego mieszkańców.
Elewacja nieodłącznie wiąże się z pojęciem fasady budynku. Fasada to inaczej główna, reprezentacyjna powierzchnia ściany obiektu budowlanego. Jest to zazwyczaj płaszczyzna ściany frontowej. Czyli ta, która jako pierwsza rzuca się w oczy i to ona tworzy pierwsze wrażenie o całym domu. Elewacja w której umiejscowiono podstawowe wejście do budynku zwana jest elewacją frontową, lub też właśnie fasadą.
Elewacja stanowi świadectwo dostojeństwa i atmosfery budynku. Początkowo służyła głównie jako ochrona przed zmiennymi warunkami atmosferycznymi. W ściany domu nie wnikała wilgoć z deszczu i śniegu, a drobne zanieczyszczenia niesione przez wiatr nie docierały do środka. Z biegiem lat stała się też wyrazem statusu społecznego oraz artystycznego wyczucia, smaku charakteryzującego właściciela budynku.
Czym jest współczesna elewacja pokrywająca budynek? To materiały budowlane i nowoczesna technologia, ale też faktura powierzchni oraz kolor i odcień tynku. Liczne szczegóły wiele nam powiedzą o finalnym zabezpieczeniu całego obiektu budowlanego. Ujawnią też jego przeznaczenie i funkcje. Elewacja to pierwsza struktura, która osłania obiekt budowlany. Z kolei jej warstwą najbardziej na zewnątrz wysuniętą bywa tynk, czyli cienka warstwa z zaprawy lub gipsu, którą kładziemy na powierzchnię ściany.
Przez wieki ludzie wykorzystywali najróżniejsze materiały do budowy fasady. Tak więc od naturalnego kamienia i drewna, aż przez cegłę i tynk, do najróżniejszych nowoczesnych kompozytów i szkła. Czy teraz dobór tych materiałów się jakoś zdecydowanie zmienił? Elewację wykonuje się z tynku, ale przecież też z drewna, coraz popularniejszy też bywa beton dekoracyjny, czyli architektoniczny. Ciągle stosowana jest surowa cegła, bloczki, gres, kamień, czy nawet blacha. Przede wszystkim w miastach spotykamy też fascynujące fasady ze szkła. Współczesny wybór materiałów bywa szeroki i ograniczają go tylko indywidualne preferencje inwestora, bądź specyfika obiektu budowlanego.
Specjaliści budowlani doskonale wiedzą o istotnej roli elewacji, dlatego też nie są zwolennikami pochopnych decyzji zakupowych towarzyszących wyborom odpowiedniej fasady. Pośpiech tutaj absolutnie nie jest wskazany, bo wybór odpowiedniej technologii wiąże się z prawidłowym rozpoznaniem zalet materiałów dostępnych na rynku. Dobrze, jeśli wybór fasady i rodzaju jej krycia nastąpi na długo przed planowanym rozpoczęciem prac elewacyjnych.
Elewację bez względu na wybraną technologię należy aplikować na budynku o ściśle określonej, pasującej do prac fasadowych porze roku. Niestety, zmienne warunki pogodowe w trakcie robót budowlanych mogą fatalnie wpłynąć na ostateczny wygląd elewacji i na jej prawidłową funkcję zabezpieczającą. W trakcie prowadzonej aplikacji temperatura powinna wynosi od +5°C do +25°C. Zarówno niższa, jak i wyższa temperatura od wskazanej oraz zbyt duża wilgotność powietrza mogą niekorzystnie wpływać najpierw na czas schnięcia i wiązania się materiału, a potem na jego prawidłową ekspozycję na ścianie. Nieodpowiednio wysoka temperatura powietrza oraz silny wpływ promieniowania słonecznego, czyli UV może spowodować, że tynk znajdujący się na budynku tynk będzie za szybko wysychał i pękał.
W Polsce mamy bardzo duże różnice temperatur i nasłonecznienia w ciągu całego roku kalendarzowego. Dlatego idealnym czasem na aplikację elewacji jest uznawana wczesna jesień lub późna wiosna. Panuje wtedy umiarkowana temperatura, znośne nasłonecznienie i wysoka wilgotność powietrza. To wszystko zapewnia wykonanym pracom równomierne schnięcie oraz twardnienie elewacji.
Obecnie bardzo popularnym rozwiązaniem budowlanym jest elewacja wentylowana. To nowoczesny, stosunkowo niedawno wdrożony system, który pozwala na zdecydowanie lepszą wentylację przestrzeni pomiędzy elewacją a gołą ścianą budynku. To funkcjonalnie poprawia izolację termiczną i zapobiega powstawaniu wilgoci.
Kwestia wody wymaga jednak oddzielnego omówienia. Wilgoć stanowi bardzo poważne wyzwanie dla budownictwa, również okazuje się istotnym zagrożeniem dla elewacji. Stosowany tynk powinien stanowić niezwykle szczelną powłokę, która praktycznie nie umożliwi przesiąkania wodą. Z drugiej strony, stosowana nowocześnie ochronna elewacja bez żadnych problemów powinna odparowywać gromadzącą się we wnętrzu budynku wilgoć. Jak się okazuje, wyjątkowo narażone na charakterystyczne zazielenienie są elewacje zlokalizowane od strony północnej oraz strony wschodnio-północnej, jeśli nie zostały odpowiednio zabezpieczone przed działaniem wilgoci.
Tynk powinien być elastyczny i wiąże się to przede wszystkim z jego odpornością na uszkodzenia mechaniczne. Elastyczne elewacje są mniej podatne na wszelkie pęknięcia i odpryski, zwłaszcza w przypadku budynków o nieregularnej konstrukcji lub takich, które są narażone na duże naprężenia. Dobierz więc odpowiedni tynk, żeby nie popękał z powodu naprężeń termicznych, które mogą wystąpić podczas różnic temperatury w ciągu doby.
Również odporna na zarastanie grzybami i glonami elewacja jest czymś, z czego chętnie korzystają współcześni inwestorzy. Niektóre elastyczne elewacje są zdecydowanie bardziej odporne na wilgoć i paroprzepuszczalne, co zapobiega gromadzeniu się wody w ścianie, jak też powstawaniu na niej pleśni. Fasada budynku dzięki temu przez lata utrzymuje czystość, czyli sprawia wrażenie wiecznie młodej. Dzięki temu wybrane przed wielu laty kolor i faktura elewacji mogą jeszcze przez długi czas utrzymać pierwotny efekt.
Nowoczesny tynk powinien być też całkowicie odporny na różne cykliczne zmiany pogody, które przecież w Polsce bardzo wyraźnie następują w ciągu całego roku. Jest to nie tylko oddziaływanie promieniowania UV, ale też skutki mrozu.
Prace tynkarskie powinniśmy powierzyć profesjonalnej ekipie budowlanej. Dzięki temu, specjaliści zadbają o to, żeby przed aplikacją wszelkiego rodzaju tynków cienkowarstwowych solidnie gruntować powierzchnie przeznaczoną do klejenia. Jak się okazuje, gruntowanie substancją zawierającą piasek kwarcowy wyraźnie zwiększa przyczepność ścian oraz zapobiega przebarwieniom tynku.
Bez względu na wybór elewacji należy nastawić się na to, że po latach wymaga ona odświeżenia. W niektórych sytuacjach niezbędny będzie nawet kompletny remont fasady. Chcąc utrzymać designerski charakter oraz właściwości ochronne elewacji, warto ją według specjalistów odświeżać mniej więcej co dziesięć lat. Niestety, tak już bywa, że ściany budynków są narażone na uszkodzenia i zanieczyszczenia. Często wiąże się to z ich umiejscowieniem w określonej odległości od drogi.
Przez lata wypracowane zostały systemy i produkty elewacyjne, które dzisiaj doskonale sprawdzą się na ścianach budynku, bez względu na jego ostateczne przeznaczenie. Trwałe i oryginalne designerskie pomysły stanowią wieloletnią ochronę obiektu budowlanego przed najróżniejszymi czynnikami zewnętrznymi. Dobrze zaprojektowana fasada z odpowiednim tynkiem bez wątpienia wpływa na izolację termiczną i akustyczną całego budynku, co przekłada się na niższe koszty ogrzewania i lepszy komfort życia mieszkańców.