Mostki termiczne są charakterystycznymi miejscami w obiekcie budowlanym, przez które następuje niekontrolowana utrata ciepła. Jak się okazuje, te niechciane błędy w okolicach przegrody doprowadzają do strat sięgających nawet aż 30% ciepła z pomieszczenia. Konsekwencją tego są zdecydowanie wyższe rachunki za ogrzewanie nieprawidłowo izolowanych wnętrz. Starajmy się zapobiegać powstawaniu nieprzyjaznego zjawiska, jakim są mostki termiczne w domu jednorodzinnym już na etapie projektowania oraz początkowej budowy.
Czym są mostki termiczne w domu jednorodzinnym? Gdzie dokładnie występują i dlaczego powstają?
Mostki termiczne w domu jednorodzinnym to nieznaczne fragmenty przegrody zewnętrznej budynku, które posiadają zdecydowanie niższą izolacyjność termiczną niż sąsiadujące z nimi, pozostałe elementy budowlane. To część obudowy domu jednorodzinnego, gdzie cieplny opór znacznie się zmniejsza na wskutek przebicia owej obudowy przez materiał posiadający inny współczynnik przewodzenia ciepła, przez występującą zmianę rozmiarów warstw materiału, jak też przez różnicę powstającą pomiędzy wewnętrznymi oraz zewnętrznymi powierzchniami przegród.
Na skutek gorszych właściwości termoizolacyjnych przez niewielkie mostki termiczne w domu jednorodzinnym dochodzi do wzmożonej ucieczki ciepła z obiektu budowlanego. Mostki pojawiają się w wyniku wad projektowych lub niewłaściwych prac budowlanych. Bardzo często dotyczą miejsc w budynku takich, jak zabudowa okien, kalenica, okap, cokół lub fundament. Spotykamy też mostki termiczne znajdujące się przy łączeniu dachu ze ścianą zewnętrzną.
Zaistnienie zjawiska mostka termicznego stwierdza się na podstawie faktu, że panująca temperatura w określonym punkcie spadła poniżej tak zwanej temperatury punktu rosy. Mianem temperatury punktu rosy określa się temperaturę, przy pojawieniu się której następuje objaw pod postacią skraplania pary wodnej na tym obiekcie, na którym osiągnięto daną temperaturę.
Wznosząc dom jednorodzinny we współczesnym budownictwie dążyć się do znacznego ograniczenia występowania mostków termicznych. Ułatwia to eliminować ewentualne straty ciepła, będące odpowiedzialne za większe zużycie energii i za rosnące koszty ogrzewania. Minimalizowanie pojawiania się sytuacji takiej, jak występujące mostki termiczne w domu jednorodzinnym, skutecznie ogranicza też możliwość kondensacji pary wodnej na powierzchni przegrody, a potem rozwoju grzybów i pleśni. Mniejsza powierzchnia mostków, to jednocześnie niewielkie zagrożenie rozwoju chorobotwórczych bakterii na elementach budynku.
Pewnym przykładem mogącej mieć miejsce skali problemu dotyczącego mostków termicznych może być fakt, że w niektórych domach jednorodzinnych strata ciepła następująca tylko przez balkon może być porównywalna z eksodusem ciepła, pojawiającym się na kompletnej powierzchni wszystkich zewnętrznych ścian obiektu budowlanego.
Rodzaje mostków termicznych w domu jednorodzinnym ze względu na miejsce ich występowania
Mostki punktowe będą dotyczyć punktowego zastosowania odrębnego materiału budowlanego, typowym przykładem mogą być łączniki różnych producentów zastosowane podczas montażu izolacji.
Mostki liniowe to typ, który bardzo często spotykamy na powierzchni przegrody zewnętrznej. Znanymi powszechnie przykładami będą miejsca wokół obwodu okien i drzwi, krokwie spadzistych dachów, wieńce stropów, jak też łączenia ściany z fundamentami.
Rodzaje mostków termicznych w domu jednorodzinnym z uwagi na genezę powstania
Mostki strukturalne, czy też konstrukcyjne będą efektem nieodpowiednio dobranej technologii budowy domu jednorodzinnego, zastosowanych podczas prac materiałów budowlanych lub zmiany dokonanej w ramach izolacji cieplnej. Pojawiają się w sytuacji, gdy zastosowano inny, nie dedykowany materiał budowlany, czyli najczęściej w okolicach nadproży, czy też żelbetowych słupów. Na ogół będą to termiczne mostki liniowe, przepuszczające ciepło całą długością. Termiczne mostki konstrukcyjne są tym bardziej groźne, im posiadają większą powierzchnię.
Mostki geometryczne to swoista niedoskonałość, której geneza wiąże się z geometrią całego domu jednorodzinnego. Mogą występować w narożnikach, czyli miejscach gdzie zewnętrzna powierzchnia oddawania ciepła będzie większa niż płaszczyzna jego dostarczania. To dlatego we wszystkich narożnikach zewnętrznych pojawiają się mostki termiczne. Nie wiąże się to z charakterystyką współczesnego budownictwa, kłopot z powstawaniem mostków termicznych w narożnikach istnieje od kiedy tylko człowiek nauczył się stawiać domy.
Zdaniem fachowców, praktyka budowlana udowadnia, że także w przypadku domów pasywnych oraz nowoczesnych budynków energooszczędnych, będą występować mostki termiczne. Jednak w prawidłowo izolowanych domach jednorodzinnych tego typu niedoskonałości będą miały małe znaczenie w ogólnym bilansie cieplnym obiektu. Ważne jest mimo tego dążenie do minimalizowania wystąpienia liczby oraz powierzchni mostków w konstrukcjach budowlanych. Mostki termiczne w domu jednorodzinnym mogą nie być żadnym problemem i dla elementów obiektu, i dla naszych kieszeni.
Jak unikać mostków termicznych w domu jednorodzinnym?
W praktyce okazuje się, że nie jest możliwe eliminowanie całkowite mostków cieplnych. W ogromnej ilości pojawiających się sytuacji, mostki termiczne można doskonale minimalizować, zapewniając elementom konstrukcyjnym ciągłość izolacji termicznej. Ciepło charakteryzuje się przede wszystkim tym, że będzie starało się płynąć najkrótszą, prostą drogą od przestrzeni ogrzanej, na zewnątrz poza dom jednorodzinny.
Bardzo często za powstanie mostków termicznych o większych niż zakładano rozmiarach ponosi winę nierzetelna ekipa budowlana, która źle wykonała prace budowlane. Zadbajmy więc o to, żeby dom jednorodzinny murowali znający się na rzeczy specjaliści z odpowiednim portfolio i doświadczeniem. Kluczowe znaczenie w niwelowaniu mostków ma zawsze odpowiedni dobór specjalistycznych materiałów budowlanych o wysokich właściwościach izolacyjnych oraz profesjonalnie wykonane prace wykonawcze.
Jakie są konsekwencje wystąpienia mostków termicznych?
Pojawienie się mostków termicznych wiąże się na ogół ze znacznymi stratami ciepła poprzez miejscowe wychłodzenie przegród budowlanych. Właśnie tam następuje charakterystyczne wykraplanie się pary wodnej, co doprowadza do zawilgocenia zastosowanych produktów ociepleniowych i materiałów konstrukcyjnych. Niestety, długofalowo te fragmenty przegrody ułatwiające panoszenie się wilgoci mogą nawet doprowadzić do rozwoju grzybów czy pleśni. W minimalizowaniu skutków pojawienia się mostków termicznych pomocne są rozwiązania opierające się na wykorzystywaniu kompleksowego rozwiązania, którym jest hydroizolacja w budownictwie.
Ze względu na występujące różnice temperatur pomiędzy wewnętrznym i zewnętrznym modułem domu jednorodzinnego przegroda się może wychłodzić w punkcie, gdzie powstaje mostek termiczny. W żaden sposób niekontrolowany eksodus ciepła na zewnątrz skutkuje poważnymi stratami ciepła. W ten sposób dochodzi do znacznego wzrostu kosztu ogrzewania.
Mostki termiczne odpowiadają za niektóre trwałe uszkodzenia różnych elementów konstrukcji domów jednorodzinnych. Występują pewne niekorzystne zmiany w nieocieplonych lub źle izolowanych fragmentach połączeń płyt balkonowych ze stropem, szczególnie w pobliżu otworów drzwiowych oraz okiennych. Powstają charakterystyczne rysy i popękania, dostrzegalne gołym okiem na powierzchni zewnętrznych przegród.
Jak uniknąć zjawiska, jakim są mostki termiczne w domu jednorodzinnym?
Występowanie mostków termicznych należy przewidzieć i wykluczać już na etapie projektowania domu jednorodzinnego, jak też już podczas pierwszego etapu budowy obiektu. Projektant jest zobowiązany prawem budowlanym do uwzględnienia wpływu mostków termicznych w całkowitym bilansie cieplnym budynku. Powinien też proponować takie rozwiązania, które ograniczą stopień ich negatywnego oddziaływania.
Praktykuje się stosowanie systemowych rozwiązań wznoszenia ścian, które powstały z myślą o budowaniu izolowanych w pełni domów jednorodzinnych. Tworzenie budynków z systemowych rozwiązań ma prowadzić do uzyskania solidnej, jednorodnej konstrukcji domu bez występujących w nim mostków termicznych. Bez systemowych elementów powstałe straty będą na ogół wyższe.
Poza tym do murowania pierwszej warstwy ściany powinno się stosować materiały budowlane charakteryzujące się wysoką izolacyjnością termiczną. Doprowadzi to do ograniczenia występowania i minimalizowania powierzchni ewentualnego mostka termicznego, który może wystąpić na granicach ściany fundamentowej oraz ściany nośnej. Profesjonalna staranność, nauczona doświadczeniem dokładność, jak też każdorazowe stosowanie się do obowiązujących zasad budowy domu jednorodzinnego zgodnie z wybraną technologią zaprocentuje w efekcie powstaniem ciepłego budynku.
Postawienie pierwszej warstwy ściany domu jednorodzinnego z materiałów budowlanych o niższym współczynniku przewodzenia ciepła lambda niż w następnych warstwach wywoła ograniczenie wpływu liniowego mostka na styku ściany zewnętrznej, ściany fundamentowej, jak też płyty podłogi.
Jeśli zaś chcemy skutecznie zapobiec potencjalnemu powstaniu dużych powierzchni mostka termicznego w miejscu jakim jest elewacja budynku w części nadziemnej fundamentów, powinniśmy w tym celu zastosować dedykowany styropian fundamentowy, charakteryzujący się obniżoną nasiąkliwością.
Pamiętajmy, że nawet jeśli uda nam się uniknąć złego wyboru materiałów budowlanych i na etapie prowadzenia prac wykonawczych, to i tak nie mamy pewności, że mostek termiczny w przyszłości jednak nie wystąpi. Izolacyjne produkty na przestrzeni lat mogą się przecież zużyć.
Oczywiście, niektóre mostki termiczne uda się wyeliminować w trakcie użytkowania domu jednorodzinnego. Kiedy ciepło ucieka na zewnątrz za sprawą mostków znajdujących się w okolicy okien, to kłopot z mostkiem termicznym rozwiążemy za sprawą podtynkowych rolet zewnętrznych.
Dobrze jest cały czas na bieżąco kontrolować, czy otrzymywane przez nas rachunki za ogrzewanie domu jednorodzinnego nie wzrosły z jednego sezonu na kolejny. Czasami pojawiający się chłód, szczególnie w takich wrażliwych miejscach, jak pod parapetami, wyczujemy bez konieczności profesjonalnego sprawdzania przegród przy użyciu kamer termowizyjnych. Mostki termiczne zlokalizowane przy drzwiach balkonowych również występują stosunkowo często, ale też są one łatwe do odkrycia.
Izolacja domu jednorodzinnego jest wykonana przy zastosowaniu odpowiednich przegród zewnętrznych. Odpowiednio projektowana i dobrze zbudowana mechaniczna wentylacja jest w stanie zagwarantować komfort życia mieszkańcom domu i zadbać o jego prawidłowy poziom wilgotności powietrza. Obecnie często stosuje się w tym celu wymiennik rotacyjny, posiadający wysoką sprawność, a ponadto pozwalający odzyskać wilgoć.
