Dach w domu jednorodzinnym wpływa niewątpliwie na komfort życia jego mieszkańców oraz na wysokość ponoszonych kosztów eksploatacyjnych. Bardzo ważna jest też rola estetyczna, bo pokrycie wierzchnie dopełnia kompleksową kompozycję obiektu budowlanego. Popularne w Polsce rozwiązania to dach skośny oraz stropodach w domu jednorodzinnym.
Dach w domu jednorodzinnym
Chcąc postawić dom jednorodzinny, inwestor indywidualny powinien wziąć pod uwagę szereg ważnych elementów. Niezwykle ważnym elementem wyboru jest wskazanie kształtu dachu. Popularne kwestie dotyczą przede wszystkim wskazania w projekcie domu dachu skośnego lub stropodachu. Budowa domu jednorodzinnego wiąże się z podejmowaniem przez inwestora indywidualnego licznych, istotnych decyzji.
Ostateczny wybór dachu powinien być dopasowany do potrzeb i preferencji przyszłych mieszkańców, jak też do ostatecznej bryły domu. Typ wskazanego dachu oraz jego forma związana jest zawsze z przeznaczeniem budynku. Na końcowy kształt oraz użyte materiały mają często wpływ lokalne tradycje, wybrane koncepcje projektowe oraz architektoniczna praktyka. Również przepisy prawa lokalnego należy brać pod uwagę przy ostatecznym wyborze rodzaju dachu.
Dach to pokrycie górnej części domu jednorodzinnego. Celem jego budowy jest zabezpieczenie całej konstrukcji przed wiatrem, deszczem oraz śniegiem. Latem osłania przed zbytnim nagromadzeniem energii słonecznej oraz temperaturą. Jako dach rozumie się też wszystkie budowlane produkty, elementy oraz konstrukcje, służące jako wierzchnie pokrycie obiektu budowlanego.
Pokrycie domu jednorodzinnego tworzy się w dowolnej formie. Zdarzają się dachy sklepione oraz kopułowe. Jednak najpopularniejszymi w naszym kraju typami pokrycia górnej części budynku są dachy skośne i stropodachy.
Inwestor indywidualny często waha się, czy wybrać dach skośny czy stropodach. Obie formy mają zarówno swoje zalety, jak też wady.
Stropodach czyli dach płaski
Popularnie stosowano krycie pod postacią dachu płaskiego w budownictwie od lat. Do niedawna głównie używano go w budynkach wielorodzinnych oraz w obiektach przemysłowych.
Teraz często widzimy go wykonaniu w nowoczesnym domu jednorodzinnym. Nie jest to dziwne, bo dach płaski pozostawia mieszkańcom możliwość dowolnego zagospodarowania wnętrza górnej kondygnacji.
Stropodach stanowi specyficzny rodzaj stropu, który pełni dodatkowo funkcję dachu. Charakteryzuje go minimalny kąt nachylenia. Pomimo nazwy dachu płaskiego, stropodach wcale nie jest kompletnie płaski, ale kąt nachylenia nie przekracza na ogół 5%.
Stropodach w domu jednorodzinnym często powstaje z betonu, drewna, czy też ze stali. Oczywiście, niezbędne są dodatkowo aplikowane materiały izolacyjne, które uzupełniają całe dachowe rozwiązanie.
Rodzaje stropodachów
Dach płaski ze względu na posiadany przekrój konstrukcji oraz zakładaną funkcjonalność posiada dwa, odmienne rodzaje, czyli stropodachy pełne, które są niewentylowane oraz stropodachy wentylowane.
Stropodach pełny
Dach płaski pełny jest znany w praktyce budowlanej jako tradycyjny stropodach niewentylowany. Zbudowany jest z jednej warstwy lub ze ściśle do siebie przylegających warstw, w których na ogół nie występują kanaliki pozwalające na odprowadzanie pary wodnej. Dach płaski pełny nie posiada żadnych wbudowanych szczelin, nie posiada on możliwości wyprowadzenia wilgotności na zewnątrz budynku. Dlatego spotyka się go głównie w budynkach przemysłowych.
Tradycyjny stropodach pełny powinien być wznoszony w obiektach, w których ciśnienie zgromadzonej w powietrzu pary wodnej jest mniejsze od 1200 Pa. Gdyby ciśnienie wynosiło powyżej zalecanych 1200 Pa, to w dachu płaskim należy montować warstwę odpowietrzającą.
Stropodach wentylowany
Dach płaski wentylowany pod warstwą ocieplającej izolacji ma umieszczony trwale system szczelin lub kanalików, których zadaniem jest skuteczne odprowadzanie wilgoci na zewnątrz obiektu budowlanego.
Stosując rozwiązanie stropodachu wentylowanego montuje się otwory, czy też kominki wentylacyjne, które znajdują się w dachu lub w ścianach. Ich podstawowym zadaniem jest zapewnienie wentylacji w całej przestrzeni dachu płaskiego.
Co istotne, jeśli istnieje ciśnienie pary wodnej powyżej 1600 Pa, to niezbędny jest dwudzielny stropodach wentylowany.
Dach skośny
Dach skośny jest też nazywany dachem spadzistym. Jest to rodzaj pokrycia górnej części budynku, w którym istnieje nachylenie połaci powyżej 20 stopni. To popularna forma dachu, którą łączy się zarówno z nowoczesną, jak i tradycyjną architekturą.
Często taka konstrukcja znajduje zastosowanie w domach jednorodzinnych, bez przeszkód można je jednak stosować w dowolnych obiektach budowlanych. Zapewne biorąc pod uwagę estetykę, dach skośny daje inwestorowi indywidualnemu sporo możliwości ciekawej aranżacji. Pozostawia też na pewno możliwość montażu dowolnego rodzaju dachówek.
Rodzaje dachów skośnych
Najprostsze spotykane w architekturze domów jednorodzinnych dachy skośne, to dach dwuspadowy, nazywany też dachem dwupołaciowym, który pojawia się też w wersji niesymetrycznej oraz dach czterospadowy, inaczej dach kopertowy, wznoszony na obiekcie zbudowanym na planie kwadratu lub prostokąta. Duże dwie połaci posiadają kształt trapezu, a dwie małe boczne połaci, formę trójkąta.
Dach dwuspadowy
Dach dwuspadowy składa się z dwóch połaci, nachylonych do siebie pod odpowiednim kątem i zetkniętych ze sobą na szczycie. Prosta, łatwa konstrukcja przekłada się na stosunkowo niski koszt prac budowlanych., Dach skośny dwuspadowy jest najczęściej używanym typem pokrycia w jednorodzinnym budownictwie mieszkaniowym.
Dach czterospadowy
Dach czterospadowy ma zdecydowanie wyższą stabilność i jest bardziej odporny na niszczące działanie wiatru. Sprawdzi się więc na terenie, gdzie pojawiają się bardzo intensywne opady deszczu, jak też śniegu. Niestety, taka konstrukcja wymaga bardziej skomplikowanych prac dekarskich, a to w praktyce oznacza zdecydowanie wyższy koszt budowy domu jednorodzinnego.
W budownictwie mieszkaniowym jednorodzinnym spotykamy też, ale w Polsce bardzo rzadko, dach typu mansardowego, naczółkowego i przyczółkowego. Z pewnością ożywiają budynek i nie dopuszczają do monotonii, jaka ma miejsce przy zastosowaniu jednolitej płaszczyzny pokrycia.
Jaki dach wybrać?
Wybierając najwłaściwszy dach do swojego domu, powinno się pod uwagę brać nie tylko własne preferencje, ale przede wszystkim możliwości, jakie niesie ze sobą zastosowanie określonego pokrycia. Zarówno stropodach, jak też dach skośny charakteryzują się licznymi zaletami i wadami. Trzeba je uwzględnić w procesie wyboru właściwego projektu architektonicznego.
Dach płaski. Zalety i wady
Prosta forma stropodachu czasami prowadzi do znaczącego zminimalizowania kosztów budowy. Nie potrzeba mocowania skomplikowanych konstrukcji więźby dachowej powoduje, że wznoszenie domu jednorodzinnego idzie bardzo sprawnie.
Stropodach nadaje całej bryle budynku ciekawego stylu, mocno minimalistycznego i modernistycznego. Będzie on się doskonale prezentował w zatłoczonym, miejskim krajobrazie, ale też na wiejskich terenach.
Dach płaski daje mieszkańcom dodatkową przestrzeń do zagospodarowania. Z łatwością można go przekształcić w przestronny, pusty lub zielony taras, czy też w kwietną łąkę, która powiększy biologicznie czynną przestrzeń. Ciekawym rozwiązaniem byłoby wznoszenie całego obiektu i wdrożenie na dachu zgodnie z koncepcjami slow architecture.
Dach płaski często wyróżnia się zdecydowanie lepszą izolacją termiczną. To bez wątpienia wpłynie na możliwość obniżenia kosztów, które dotyczą ogrzewania budynku w sezonie jesiennym i zimowym.
Niski kąt nachylenia stropodachu może wiązać się z długotrwałym zaleganiem na nim wody, a w konsekwencji prowadzić do uszkodzenia fragmentów izolacji. Niestety, dlatego też dach płaski jest bardziej narażony na przeciekanie, niż ma to miejsce w przypadku dachu skośnego. Nieszczelny dach płaski może być nie lada problemem dla mieszkańców domu jednorodzinnego.
Jest to konstrukcja zdecydowanie wrażliwsza na agresywne działanie każdej formy wilgoci niż ma to miejsce w przypadku dachu skośnego. Brak nachylenia dachu wiąże się też podczas zimowych miesięcy z koniecznością samodzielnego pozbywania się zalegającego na powierzchni śniegu, a nawet lodu.
Dach płaski wymaga znacznie częstszych zabiegów konserwacyjnych, mających na celu określenie szczelności dachu. Krycie poddaje się próbie szczelności. Popularna jest metoda wodna, gdzie zalewa się wodą powierzchnię stropodachu, tworząc warstwę posiadającą od kilku do kilkudziesięciu centymetrów.
Z kolei metoda gazowa analizy szczelności dachu płaskiego oparta jest na mechanicznym wtłoczeniu gazu pod istniejącą warstwę zabezpieczenia, którym jest hydroizolacja w budownictwie. Jeśli wystąpią nieszczelności, którymi wilgoć może się dostać do środka, z łatwością się je wykryje.
Poza tym, dach płaski charakteryzuje się ograniczoną wentylacją. Aplikowana szczelnie hydroizolacja dachu płaskiego ogranicza do minimum, zachodzącą naturalną cyrkulację powietrza. Na terenach o dużej wilgotności mogą pojawić się różne problemy związane z agresywnym działaniem wody.
Dach skośny. Zalety i wady
Estetyka dachu jest zawsze kwestą gustu, indywidualnych przekonań mieszkańców. Popularnie w Polsce uważa się dachy skośne za atrakcyjne. I wskazuje się ten fakt jako jedną z największych zalet tego rozwiązania.
Istniejące skosy w górnym pokryciu budynku znakomicie i szybko odprowadzają zarówno wodę deszczową, jak też śnieg. W ten sposób minimalizuje się problem wystąpienia przecieku, a w konsekwencji uszkodzenia całej konstrukcji dachu. Podczas intensywnych, zimowych opadów śniegu nie zalega on na powierzchni dachu skośnego, więc nikt go nie musi usuwać samodzielnie.
Dach skośny samoistnie posiada bardzo dobrą wentylację. Konstrukcja pokrycia w żaden sposób nie przeszkadza w procesie naturalnej cyrkulacji powietrza na poddaszu. Zapewnia to odpowiedni mikroklimat w środku pomieszczeń wewnątrz budynku.
Kładąc dach skośny, inwestor indywidualny musi się liczyć ze zdecydowanie droższym kosztem rozwiązania. Im bardziej skomplikowana konstrukcja, tym wyższe finansowanie prac dekarskich.
Bardzo trudno też poddać dach skośny konserwacji. Kąt nachylenia pokrycia sprawia, że potencjalne prace naprawcze, a nawet czyszczenie dachówek będzie wymagać pomocy ze strony profesjonalistów od dachów.
Dach skośny może ograniczać dowolność i kreatywność aranżacyjną wnętrza domu jednorodzinnego. Skosy zlokalizowane wewnątrz górnej kondygnacji nie pozwalają mieszkańcom atrakcyjnie zagospodarować pustej przestrzeni. Na pewno można zagospodarować wnętrze na górze, prowadząc prace, takie jak izolacja poddasza użytkowego.
